Materace przeciwodleżynowe – rodzaje i ich zastosowanie

W przypadku osoby leżącej istnieje duże ryzyko powstawania odleżyn spowodowanych przez zaburzenie krążenia krwi w różnych partiach ciała. Dlatego też powstał specjalistyczny sprzęt medyczny pozwalający zadbać o tkanki chorego, przywrócić prawidłowe krążenie krwi i zapobiegać odleżynom. Jakie są rodzaje materaców przeznaczonych dla osób przebywających stale w pozycji leżącej?

Profilaktyka przeciwodleżynowa – rodzaje materaców

Zdrowe osoby nie mają problemów ze zmianą pozycji ciała w czasie snu i nie są narażone na odleżyny. Kiedy ucisk na poszczególne tkanki jest zbyt długi, instynktownie przyjmują inne ułożenie ciała. Inaczej niestety jest w przypadku osób trwale lub czasowo unieruchomionych – one nie mogą zmieniać pozycji samodzielnie. Skazane są więc na czujną obecność opiekuna, który regularnie będzie robił to za nie.

Materac przeciwodleżynowy jest sprzętem, który przynosi więc ulgę nie tylko samemu pacjentowi, ale także osobie, na którą spadła odpowiedzialność opieki nad nim. Dzięki niemu nie ma konieczności przekręcania chorego z boku na bok i podnoszenia go. A zmiany ułożenia ciała są kluczowym elementem profilaktyki przeciwodleżynowej.

Materace przeciwodleżynowe stosuje się w celu redukcji stałego ucisku tkanek. W przeciwnym przypadku może wystąpić niedotlenienie tkanek skóry stykającej się z powierzchnią materaca, a stan ten jest odpowiedzialny za powstawanie odleżyn.

Odleżyny to, w zależności od stopnia zaawansowania, otarcia, odparzenia lub głębokie rany skóry. Receptory skóry, nadal aktywne, przewodzą bodźce bólowe powodowane obumieraniem komórek skóry.

Proces leczenia odleżyn u osób wymagających opieki długoterminowej jest nie tylko długotrwały i trudny, ale także bolesny. Dlatego też zakup materaca przeciwodleżynowego jest koniecznością. Należy go jednak zawsze dopasować do wagi pacjenta i jego choroby.

Materace antyodleżynowe występują w różnych wariantach:

• materac przeciwodleżynowy rurowy – składa się z dużej ilości komór w kształcie wałków, które przebiegają przez całą jego szerokość. To wyjątkowo funkcjonalne materace zmiennociśnieniowe stworzone na potrzeby osób o dużej masie ciała i w leczeniu odleżyn
• materac bąbelkowy – to bardzo skuteczny materac przeciwodleżynowy pneumatyczny, który nazwę zawdzięcza swojej strukturze. Składa się z dużej ilości komór przypominających bąbelki. Stosuje się u osób ważących nie więcej niż 90 kg.;
• materace piankowe – są najtańszą opcją. Cały materac wykonany jest z pianki poliuretanowej i ma pofałdowaną powierzchnię. Pozwala uzyskać równomierne rozłożenie ciężaru ciała chorego i zredukować ucisk wywierany na poszczególne partie ciała, na przykład wyniosłości kostne.

Który materac przeciwodleżynowy wybrać? Ten o konstrukcji rurowej czy może piankowy? Jak go dostosować do potrzeb chorego?

U osób wymagających jedynie opieki krótkoterminowej na pewno można zastosować materac antyodleżynowy piankowy – zapewnia tkankom dobrą wentylację i, co najważniejsze, minimalizuje ucisk ciała na podłoże. Stanowi więc skuteczną profilaktykę przeciwodleżynową.

Natomiast u pacjentów, których stan zdrowia nie daje nadziei na poprawę, zamiast standardowego materaca należy zastosować taki, który oferuje technikę zmiennociśnieniową, czyli materac pneumatyczny. Reprezentantami tej kategorii są materace rurowe oraz materace bąbelkowe.

To zaawansowany sprzęt rehabilitacyjny, który poprzez zmianę ciśnienia powoduje naprzemienne uciskanie poszczególnych partii ciała chorego. W ten sposób materac zapewnia optymalną pracę naczyń włosowatych, którymi transportowana jest krew do komórek całej skóry i zapobiega powstawaniu odleżyn.

A jednak każdy typ materaca przeciwodleżynowego dedykowany jest pacjentom o nieco innych potrzebach. Materac bąbelkowy przeznaczony jest dla pacjentów o wadze ciała nie przekraczającej 90 kg i stosowany jest w profilaktyce oraz leczeniu odleżyn pierwszego stopnia. W materacu tym samoczynnie następuje zmiana ciśnienia w poszczególnych komorach – w ten sposób tkanki są stale pobudzane, a krew swobodnie dociera do wszystkich komórek.

Podobnie działa materac przeciwodleżynowy rurowy. Z tym, że jest on stosowany u osób, których waga wynosi powyżej 90 kg – zapewniają bowiem bardziej stabilne podparcie ciała pacjenta. Składa się z poprzecznie ułożonych rur, które samoistnie napełniają się powietrzem, a następnie – opróżniają. W niektórych, bardziej zaawansowanych modelach, poszczególne komory można wyjmować. Postępuje się tak w przypadku powstania odleżyny. To zapewnia prawidłową wentylację skóry i jej efektywniejsze leczenie.

Jednak sam pulsacyjny ucisk nie wystarczy aby zapobiec odleżynom – materace przeciwodleżynowe powinny zapewniać również skuteczne odprowadzanie wilgoci, odpowiednią wentylację skóry pacjenta oraz komfort temperaturowy. Skóra zaparzona, stale wilgotna, źle wentylowana – jest jeszcze bardziej podatna na powstawanie bolesnych zmian i ran. Dlatego tak ważne jest, aby wybrać dobrej jakości, dopasowany do pacjenta materac przeciwodleżynowy.

Co jeszcze jest ważne? Na pewno to, aby materace przeciwodleżynowe wykonane były z wysokiej jakości materiału łatwego do utrzymania w czystości. Należy pamiętać, że kontakt skóry z moczem czy innymi wydzielinami dramatycznie zwiększa ryzyko powstania odleżyn oraz ich późniejszego zakażenia. Dlatego ważne jest, aby materiał materaca nie wchłaniał wilgoci.

Przydać się może także funkcja ręcznej, płynnej regulacji ciśnienia w materacu oraz specjalne uchwyty pozwalające zamocować go na zwykłym materacu łóżkowym. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie ma ryzyka, że materac przeciwodleżynowy zsunie się z łóżka wraz z samym pacjentem.

Materace przeciwodleżynowe to specjalistyczny sprzęt, który pozwala skutecznie zminimalizować ryzyko powstawania odleżyn u osób długotrwale leżących. Bez niego nie może być mowy o profesjonalnej, efektywnej opiece domowej nad pacjentem leżącym. Ale także z punktu widzenia jego opiekuna zakup taki jest mocno uzasadniony – pozwala mu bowiem zapomnieć o bólu przeciążonego kręgosłupa.