Szacowany czas czytania artykułu: 3 minut

Ostropest jest rośliną znaną ze swoich właściwości leczniczych od czasów starożytnych, a stosowaną zapewne o wiele dłużej. Ludzkość poznała go już jako lecznicze zioło, roślinę jadalną, ozdobną, a nawet składnik kosmetyków. Jakie są jego najważniejsze zastosowania i o czym warto pamiętać, gdy po niego sięgamy?

Ostropest plamisty – kilka podstawowych informacji

W Polsce w warunkach naturalnych mamy do czynienia tylko z jednym gatunkiem ostropestu. To ostropest plamisty (Silybum marianum), należący do bogatej w gatunki rodziny astrowatych. Najważniejszym polem, na którym spotkamy zastosowanie ostropestu, będzie oczywiście zielarstwo, medycyna naturalna, a także produkcja suplementów.

Surowcem wykorzystywanym w zielarstwie są przede wszystkim owoce ostropestu. Ich najważniejszym składnikiem jest sylimaryna, która jest kompleksem flawonoidów skoncentrowanych przede wszystkim w skórce owocu. Oprócz tego owoce tej rośliny zawierają szereg witamin i soli mineralnych.

Sylimaryna – niesamowita substancja chroniąca wątrobę

Ostropest (zobacz: https://www.izielnik.pl/ostropest ) najbardziej znany jest ze swojego działania hepatoprotekcyjnego, czyli ochronnego na wątrobę. Wytwarzane z niego suplementy (jak np. Sylimarol) używane są zarówno przy lekkich zatruciach lub przejedzeniu, jak i w poważnych sytuacjach (zwłóknienie, zakażenia wirusowe wątroby, jej ochrona podczas chemioterapii czy podczas ekspozycji na toksyny).

Jak to możliwe, że niedrogi preparat ziołowy wykazuje się tak wielką skutecznością? Tajemnicą jest właśnie sylimaryna, a raczej jej działanie regeneracyjne. Jak wiadomo, wątroba nie może zregenerować się całkowicie w przypadku uszkodzeń nieodwracalnych, ale i tak wykazuje zadziwiający potencjał do regeneracji. Sylimaryna natomiast oddziałuje na jej komórki w sposób, w który z jednej strony stymuluje regenerację, z drugiej – chroni nieuszkodzony miąższ przed dalszą destrukcją.

Co istotne, wyizolowana z owoców ostropestu sylimaryna jest także głównym składnikiem jedynego leku, który ma szanse w przypadku zatrucia muchomorem sromotnikowym. I choć działanie na wątrobę to główna przyczyna popularności ostropestu, ma on także inne korzystne oddziaływania: antyoksydacyjne, przeciwzapalne czy pobudzające laktację po ciąży.

Zastosowanie ostropestu w ziołolecznictwie – różne formy do różnych celów

W ziołolecznictwie stosuje się ostropest pod wieloma postaciami. Historycznie były to głównie tradycyjne produkty zielarskie, wytwarzane za każdym razem dla konkretnego pacjenta. Teraz natomiast z łatwością kupimy ostropest przetworzony w formie, która jest nam najbardziej potrzebna.

Mogą być to chociażby napary, wywary lub olej, dostępny obecnie w sklepach ze zdrową żywnością, zielarniach i tłoczniach. W handlu spotkamy także tabletki produkowane ze sproszkowanych owoców. Największą skuteczność wykazują jednak nalewki i wyciągi, które mają większe stężenie sylimaryny. Na całe szczęście tak skoncentrowane wyciągi można też kupić w kapsułkach, co znacznie ułatwia stosowanie.

Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania ostropestu?

Podobnie, jak w przypadku innych leków i ziół, również i tu spotkamy się z przeciwwskazaniami. Przykładowo, u dzieci i kobiet w ciąży należy ostropest stosować ostrożnie, najlepiej po konsultacji ze specjalistą. Najważniejszym przeciwwskazaniem jest jednak jednoczesne przyjmowanie pewnych leków.

Sylimaryna zawarta w ostropeście obniża o ponad połowę zawartość metronidazolu we krwi, więc preparaty zawierające te substancje zasadniczo nie powinny być stosowane jednocześnie. W niewielkim stopniu obniża też skuteczność indynawiru, który jest analogiem peptydowym stosowanym w przypadku zakażenia HIV.

Czy oznacza to, że zarówno osoby z przewlekłymi chorobami zapalnymi, leczone metronidazolem, jak i pacjenci na lekach przeciwwirusowych powinni zawsze unikać ostropestu? Niekoniecznie – ale indywidualne zalecenia muszą uzyskać bezpośrednio od lekarza, który się nimi opiekuje. Warto na koniec zaznaczyć, że każdy preparat, suplement, a nawet nowy składnik diety powinno się skonsultować z doświadczonym lekarzem. W ten sposób unikniemy interakcji, które mogą być bardzo poważne w skutkach.