Pessar ginekologiczny – sposób na wypadanie macicy

Wypadanie macicy należy do grupy często diagnozowanych dolegliwości u kobiet po porodzie. Jednak największy odsetek tej nieprawidłowości lekarze stwierdzają u pacjentek w wieku okołomenopauzalnym. Z wypadaniem macicy zmaga się nawet 30 proc. z nich. Nie zawsze konieczne jest przeprowadzenie operacji. Obecnie specjaliści znacznie częściej sięgają po metody zachowawcze – pessar ginekologiczny.

Problem wypadania macicy – kogo dotyczy?

Macica zajmuje stałą pozycję, dzięki obecności mięśniowych struktur podtrzymujących. Niestety niekiedy ich funkcjonowanie, na skutek nadmiernego rozciągnięcia i zwiotczenia, zostaje zaburzone. W konsekwencji kobieta zaczyna mieć stale wrażenie przepełnienia, czy wręcz rozpychania pochwy. Mogą wystąpić bóle w okolicy podbrzusza i odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Często towarzyszy temu także nietrzymanie moczu, co wywołuje dodatkowy dyskomfort.

Wypadanie macicy jest stosunkowo często diagnozowaną kobiecą przypadłością. Szczególnie narażone na wystąpienie tej nieprawidłowości są kobiety:

• po porodzie (zwłaszcza długim lub gdy dziecko ma dużą masę urodzeniową),
• wykonujące obciążającą pracę fizyczną,
• zmagające się z częstymi i nawracającymi zaparciami,
• z przewlekłym kaszlem,
• z nadmierną masą ciała,
• z zaburzeniami hormonalnymi (np. w okresie menopauzy),
• z niektórymi chorobami genetycznymi (wzmagającymi wiotkość stawów i skóry).

U jednej na dziesięć kobiet zmiany są na tyle poważne, że wymagają interwencji chirurgicznej. W pozostałych przypadkach warte rozważenia jest założenie wkładki dopochwowej zwanej również pessarem.

Jak działa pessar na wypadanie macicy?

Wkładki dopochwowe od dawna wykorzystywane były do leczenia wypadania macicy. Pierwotnie były to wyłącznie krążki. Obecnie pessary dostępne są w różnych kształtach i rozmiarach. To jednak nie pacjentka, ale lekarz każdorazowo decyduje o tym, jaka wkładka będzie dla niej odpowiednia, uwzględniając przy tym budowę anatomiczną konkretnego przypadku kobiecego ciała. Tylko bowiem prawidłowo dobrana wkładka nie wywołuje dyskomfortu (jest niewyczuwalna) i spełnia swoją funkcję.

Jednak najczęściej przy wypadającej macicy wybierane są pessary w formie kostki. Mają miękkie silikonowe ścianki, które dzięki wytworzonemu podciśnieniu przywierają do ścian narządu rodnego i utrzymują nadaną pozycję, nawet gdy mięśnie są bardzo osłabione. Właśnie dlatego pessar ginekologiczny w formie kostki może być stosowane także przy całkowitym wypadaniu, gdy mięśnie są bardzo mocno rozciągnięte i zwiotczałe.

Stosując regularnie wkładkę, kobiety nie tylko pozbywają się dyskomfortu związanego z obniżeniem się macicy. Korzyścią jest też ustabilizowane struktur anatomicznych, dzięki czemu narząd zaczyna prawidłowo funkcjonować.

Na efekty nie trzeba długo czekać. Poprawa odczuwana jest natychmiast po założeniu pessara. Wówczas podnoszenie ciężkich przedmiotów, parcie, czy kichanie nie wywołują dyskomfortu w obrębie miednicy. Codzienne zakładanie wkładki dopochwowej powoduje stopniową poprawę napięcia mięśni dna miednicy i je obkurcza, jeśli były nadmiernie rozciągnięte. W efekcie odbytej terapii poprawia się więc trwale codzienne funkcjonowanie kobiety.

Czy pessarium na wypadanie macicy może stosować każda kobieta?

Mimo wielu korzyści, jakie niesie za sobą pessaroterapia, nie jest to metoda leczenia, z której może skorzystać każda kobieta, zmagającą się z problemem wypadającej macicy.

Akcesorium nie może zostać zaaplikowane, jeśli śluzówka pochwy jest podrażniona lub dotknięta atroficznym zapaleniem. Nie należy również stosować pessaru przy bólu pochwy. To istotne, ponieważ akcesorium musi być codziennie rano zakładane i wyjmowane wieczorem, tuż przed udaniem się na spoczynek. W razie odczuwania bólu istnieje duże prawdopodobieństwo, że aplikacja odbywać się będzie nieprawidłowo, przez co efekty stosowania wkładki dalekie będą od oczekiwanych.

Podobnie, jeśli kobieta nie potrafi posługiwać się pessarem, pomimo przeprowadzonego przez lekarza instruktażu, również nie może korzystać z pessaroterapii.

Bibliografia:

1. P. Pająk, E. Wlaźlak, Pessary w leczeniu dolegliwości uroginekologicznych, „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna” 2018, t. 3, nr 4, s. 143–148.
2. B. Arabin, Z. Alfirevic, Pessary położnicze stosowane w celu zapobiegania samoistnym porodom przedwczesnym: historia, teraźniejszość i przyszłość, https://pessar.pl/wp-content/uploads/2018/01/Pessary_po%C5%82o%C5%BCnicze_artyku%C5%82.pdf, dostęp: 2.09.2022 r.